Litvanya'da yapmamanız gereken 10 şey ❌❌

Bugüne kadar Litvanya'da yaşamaktan, okumaktan ve nasıl yaşam kurulabileceğinden bahsettim. Her güzelliğin bir bedeli olduğunu da söylemenin zamanının geldiğini düşünüyorum. Tüm bunları yaparken ve uygularken bazı durumlara da kendinizi adapte etmeniz gerektiğini düşünüyorum. Kurallar ve düzene uymak; acı gerçeklerle karşılaşmanızı engelleyecektir diye düşünüyorum.

1. Ulaşımda kaçak yolculuk yapmak- bilete para vermemek

Litvanya'nın başta büyük şehirleri olmak üzere (Kaunas, Vilnius, Klaipeda…) tüm şehirlerinde ulaşım çok düzenli ve oturmuş bir sisteme sahiptir.

Not:Ulaşımla ilgili bahsettiğim her şey; otobüs, troyleybüs, dolmuş taksileri içeriyor.

Toplu taşıma araçları durakların önünde durur (arkasından koşturmanıza, yola atlamanıza veya bilimum bu durumlara girmenize gerek yoktur) ve siz binmeden- kapılar kapanmadan şoför katiyen gaza basmaz. Engelli biri için de tüm kolaylıkları sağlarlar.

Fakat siz tüm bu güzel durumlara bedavadan sahip olamazsınız. Bütün bunların elbette bir bedeli var ve bu bedeli otobüsün içindeki şoförden veya şehir içi ulaşım kartınıza "kiosklardan" yükleme yaparak sahip olursunuz. Eğer ki kaçak olarak yolculuk yaparsanız kontroller esnasında cezasını direkt olarak size yansıtırlar ve daha önemlisi pasaport veya TRP (geçiçi oturma izni) kartınıza bunu yansıttıkları için karşınıza bunun olumsuzluğu ilerde çıkabilir (tekrar TRP alırken, schengen vizesine başvururken veya Türkiye sınırından çıkarken).

2. Gece gürültü yapmak

Evet aslında bu bir görgü kuralı olduğu için pek önemsenmiyor olabilir fakat sadece evde yaşayanlar için değil yurtta konaklayanların da buna uyması gerekiyor çünkü komşularınızın veya yurt görevlisinin yüksek ses dolayısıyla polisi arama hakkı var. Bu tarz rahatsızlık verdiğiniz için 40 Euro'dan başlayan cezaları polisler yazabiliyor. Siz siz olun sabah 8.30'dan önce akşam 8'den sonra yüksek ses çıkartmamaya çalışın.

3. Yaya Geçidi Kullanmamak

Yapabileceğiniz en büyük hatalardan biri bu. Size yaya geçidi gibi bir kolaylık ve güzel bir hak verilirken yolun ortasına atlamak ya da ışığı beklemeden geçmek yapabileceğiniz en kötü şey. Sadece kazalar için değil üzerine Litvan polislerine yakalanma durumunda 100 Euro'dan fazla ceza yazacakları için. Yaya geçidi kullanmadığınız durumlarda kaza olursa hem sigortanızdan yararlanamıyorsunuz bir de üstüne haksız taraf siz çıkıyorsunuz yani her durumda zararlı oluyorsunuz. Bu tarz durumlardan kurtulmak için en iyisi yaya geçidini kullanın ve yaya olarak trafik ışıklarına her zaman dikkat edin.

4. Ortak Alanlarda İçki İçmek

Litvanya'daki büyük şehirlerde bunun kontrolleri sadece polisler tarafından değil halk tarafından da yapılıyor. Yani Litvan halkı bu tarz durumlarda sessiz kalmıyor ve onların huzurunu kaçırdığınız için sizi şikayet ediyorlar. Topluma açık yerlerde (park,bahçe, toplu taşıma, sokak vs.) içki içmek yasaktır ve cezaları neredeyse Erasmus hibenizi yatırmanızı isteyecekleri kadar fazladır.

5. Sarhoş olup olay çıkartmak veya topluma açık yerlere zarar vermek

Litvan polisinin bu tarz durumlarda affı yoktur. Genellikle Litvanya'da polisler tek gezmez ve yanlarında biri daha olur, sizi sarhoşken olay çıkarttığınızı, avare avare bağırdığınızı veya birilerine laf atıp rahatsız ettiğini görürlerse tek kelime etmeden ensenizden yakalayıp götürürler. O anda açıklasanız bile öncelikle İngilizce açıkladığınız için dinlemeyecekler devamında da toplum huzurunu bozduğunuz için daha da sinirleneceklerdir. Sarhoşken bir yerlerde sızarsanız ya da olmayacak hallere girip topluma açık olan yerlerde (alt geçit, durak, park vs.) bir şeyleri kırıp dökerseniz bu durumdan kolay kolay kurtulamazsınız.

6. Gece reflektörsüz çıkmak

Öncelikle kırsal şehirler ve semtlerde başlayan bu uygulama artık neredeyse şehir merkezlerinde bile geçerli. Litvanya çok günlük güneşlik bir memleket olmadığından puslu günlerde ve karanlık gecelerde fark edilmek için üzerinizde reflektör bulundurmanız gerekiyor. Açıkçası bunun cezası olduğundan bahsetmişlerdi üniversitedeki Litvanya'nın kanunları seminerinde fakat hiç bunun kontrolüne denk gelmedim. Zaten bahsettiğim reflektörlerden her markette kırtasiyede ve bilimum yerlerde satıyorlar 1 Euro'dan daha az fiyata bile bulabilirsiniz bundan riske atmanıza gerek yok.

7. İçkili halde araç kullanmak / Telefonla konuşurken sürüş yapmak

Litvanlar zamanında alköllü sürücülerden fazlasıyla çektikleri için bu konuda çok katı kurallar ve cezaları var. Eğer ki polis kontrolüne denk gelir ve hem yabancı ehliyet hem de alkollü olursanız cezanıza bakıp bakıp pişmanlıklarla dolu bir eğitim hayatı geçirebilirsiniz. Telefonla konuşurken (tek kulakta kulaklık olması dışında) polise yakalanırsanız hem ehliyetinize ceza yansıtılıyor hem de pasaportunuza bunu düşünerek araç sürüşü gerçekleştirin.

8. Taksiciler/Bar Çalışanları tarafından kandırılmak

Yabancı olduğunuzu anlayan taksiler ve bar çalışanları size fark ettirmeden daha fazla para almaya çalışacaktır (eğer ki Litvanca/Rusça bilmiyorsanız). Taksiler her zaman gideceğiniz yer için daha fazla para isteyecektir veya üzerinde km ücreti yazıyorsa en uzun nereden götürebiliyorsa oradan götürecektir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için daha önce bahsettiğim Taksi applerinden veya toplu taşımadan yararlanın. Diğer bir konu Bar çalışanları; vestiyer görevlisinden barmaid/barmen'ine kadar hepsi sizden daha fazla para alma peşine düşecektir. Size bardaki fiyatlar daha ucuza gelebilir fakat ne zaman bir Litvanla birlikte gittiğinizde o istedikleri fiyatın neredeyse yarısını vereceğinizi anlayacaksınız.

9. Kulüplerde Tartışma Çıkartmak/Rahatsızlık Vermek

Bu gibi durumlarda etraftaki insanlar sizi umursamazlar çünkü size ne olacağını gayet iyi bilirler. Olay yaratan arkadaşlar için iri yarı bir Litvan gelip konuşmadan tartışmayı sonlandıracaktır. Siz ne olduğunu anlamadan yaka paça atılmış üzerine her şeyin parasını sizden almış olacaklardır. Siz siz olun ;

• Sakin olup alttan almaya özen gösterin, yabancı bir ülkede olduğumuzu unutmayın.

• Herhangi bir karmaşa olduğunda kendinizi olaydan uzak tutun.

• Bol bol eğlenin ama eğlencenizin düzeyi olsun kimse rahatsız olmasın

10. Din, Para, Siyasetten konuşmak

Bunlar her hoşgörülü insanın dikkat etmesi gereken durumlar ama Litvanlar bu tarz durumlar için fazla muhafazakar ve kapalı insanlar. Kimse birbirine maaşını,harçlığını veya bişey için ödediği parayı "nezaketen veya toplumsal ahlak kuralı" olduğundan dile getirmez. Hele ki daha yeni gelip, dün tanıştığınız insanlara bu tarz şeyler sorarsanız sizin hakkınızda pek iyi şeyler düşünmezler. Siyaset bilimleriyle ilgili bir öğrenciyseniz ister istemez siyasal durumlar konuşuluyor ama kimse birbirine oy verip vermeyeceğini/ hangi parti taraftarı olduğunu/ partiler hakkında ne düşündüğünü günlük yaşantısındaki konuşmalarda sormuyor.Yani tipik Türk öğle arası sohbetinde geçen konularda Litvanlar oldukça tutucu ve uzak olmayı tercih ediyor.

Bonus: Litvanlar ile Rusları Birbirine benzetmek/ Litvanca Rusça'ya ne kadar benziyor demek

Geçmiş tarihi acılardan ve günümüz uluslararası politikalardan kaynaklı kimse Ruslar'a benzetilmek istemiyor. Litvanlar'ın ayrı bir kimlik olduğunu unutup Ruslara benzer özelliklerini söylerseniz size kırılabilir veya sert tepki verebilirler. Unutmayın hiçbirimiz bir "Türk" olarak Arap mısınız? Arapça mı konuşuyorsunuz? denilmesini istemeyiz.